BUNTOWNIK BEZ POWODU

 ..., czyli wielki debiut Jamesa Deana. 

Jim Stark (James Dean) jest młodym buntownikiem, z którym nie radzą sobie rodzice. Outsider stara się dostosować do nowego środowiska po przeprowadzce. Szuka też autorytetu, jakiego nie potrafi znaleźć u ojca. Pogrążony w samotności próbuje zdobyć przyjaciół, niestety, wchodzi w kłótnie z grupą popularnych rówieśników, którzy upatrzyli go sobie jako kozła ofiarnego. Pomiędzy nim, a kreowaną na pokaz zołzą (Natalie Wood), pojawia się nić zrozumienia. 

Co do relacji nastolatek/rodzic: mamy trzy typy opiekuna: kumpla-pantoflarza, zdystansowanego i nieobecnego. Nasi bohaterowie błądzą, dostają nauczki i starają się dotrzeć do swoich rodziców, lecz wiemy jak to wszystko wygląda... Nicholas Ray przedstawił świat widziany oczyma młodzieży: bunt, zagubienie i nieodnajdywanie się w gronie rówieśników. Jim, Judy i John borykają się z własnymi problemami, z którymi nie potrafią podzielić się z niechcącymi ich zrozumieć opiekunami. Bohaterowie odzwierciedlają typy nastolatków, które pomimo upływu czasu, wciąż napotykamy.

Buntownik bez powodu był pierwszym filmem, pokazującym realia dorastającej młodzieży i konflikt pokoleń w Ameryce. Widzowie mogli się utożsamić z bohaterami. Co prawda nie zdobył żadnej nagrody, jednak do dzisiaj stanowi jeden z ważniejszych w historii kinematografii. Stał się wzorem dla twórców filmów o młodych dorosłych. Fragment otwierania wyścigów przez Natalie Wood został zapisany jako jedna z kultowych scen w historii Hollywood. 

Postać Jima uwodzi od pierwszej sceny, gdy młody aktor kładzie się na asfalcie i wpatruje się w zabawkową małpkę. Z jego postacią utożsamiała się młodzież w latach 50., może utożsamić się teraz i będzie się utożsamiała w przyszłości. Po tym filmie Dean stał się legendą. Był pierwszym idolem nastolatków, a zwłaszcza nastolatek. Na ekranie mówił ich językiem i rozumiał ich świat. Niestety, aktor nie mógł się cieszyć ze swojej popularności, ponieważ zginął w tragicznym wypadku samochodowym. Jego talent możemy podziwiać jeszcze w filmach pt. Olbrzym i Na wschód od Edenu. Może gdyby nie nieszczęśliwa jazda James byłby teraz większą gwiazdą niż Pacino, Ford, De Niro...? Nigdy się nie przekonamy. 

Deanowi nie dano cieszyć się sławą... 

Kto z nas nie był lub nie chciał być chociaż na chwilę takim tytułowym buntownikiem bez powodu? Bardzo dobrym podsumowaniem, jest linijka Deana, w której przedstawia swoje żale rodzicom "Rozdzieracie mnie na strzępy" - ewidentnie widać jego dezorientację w tym wszystkim, co go otacza. Młodość to czas przeznaczony do szaleństw, buntu, odnajdywania siebie, bo nim się obejrzymy czeka nas wkroczenie w dorosłość i odpowiedzialność, z którymi trudno będzie nam się pogodzić. Polecam dla tych, którzy przechodzą etap dorastania jak i dla starszych, którzy już minęli ten próg. Może czasem nużyć, ale warto - choćby dla samego Jamesa Deana.